Historisch Spektakel

Wapengekletter en krijgsgeschreeuw aan de overzijde van de Maas. Angstige Franse soldaten en uitgemergelde Gravenaren zien vanaf de Maaskade een armada van Staatse troepen op zich afkomen. Het is 1674, het jaar van het Beleg van Grave. Een roemrucht jaar in de rijke historie van de vestingstad, dat in het weekeinde van 2 en 3 april 2022 op spectaculaire manier wordt herdacht. Inwoners en bezoekers kunnen zich in historische kledij helemaal inleven in de derde editie van het Historisch Spektakel Grave.

In 2016 en 2018 organiseerde het Cloveniersgilde al de eerste twee edities van het Historisch Spektakel Grave.  In 2020 was het vervolg gepland, maar de opkomst van de Corona epidemie verhinderde dat. Nu in 2022 is het Spektakel het eerste grote festival met de historie van het vestingstadje in het middelpunt en dat gelijk met de Nationale Herdenking Rampjaar 1672. (Nu het weer kan, is het Historisch Spektakel ook het eerste grote festival met als middelpunt de bewogen geschiedenis van het stadje. Dat gebeurt gelijktijdig met de Nationale Herdenking  Rampjaar 1672.)  
Het Graafse Cloveniersgilde speelt ook in de komende uitvoering een prominente rol. De organisatie van het derde Historisch Spektakel is mede in handen van Gravenaar Peter Linders en zijn stichting 0486 Producties.

Tijdmachine

Ditmaal stopt de tijdmachine middenin de Gouden (17e) Eeuw, een vooral voor Holland (lees: het westen van Nederland) zeer welvarende tijd door de overzeese handel. Grave had het daarentegen niet echt voor elkaar: de mensen waren arm, de vestingstad was murw gebeukt en zwaar beschadigd door alle oorlogen. De bevolking van Grave, in 1672 ingenomen door de Fransen en daardoor verplicht katholiek, werd uitgebuit. Dat was zeer tegen de zin van de Staten Generaal, die toen (ruwweg) de bovenste helft van Nederland bestuurde. Grave was belangrijk omdat het deel uitmaakte van de Zuiderfrontier, een waterlinie van Sluis (Zeeland) tot Nijmegen, die de Republiek moest behoeden voor aanvallen uit het zuiden. Er werd een groot, Staats leger gestuurd onder aanvoering van luitenant-generaal Von Rabenhaupt.  Na een uitputtende belegering van vier maanden capituleerde de Franse bezetter onder leiding van generaal De Chamilly op 27 oktober 1674. Een dag later trok Willem III de stad binnen. Die 28ste oktober werd jarenlang als feestdag gevierd.

Het Grave uit die tijd vormt het decor van het derde Historisch Spektakel waarin deelnemers en bezoekers het leven in Grave-anno-1674 ook echt beleven en ondergaan:  in historische sfeer kunnen mensen zich makkelijk het leven van bijna 350 jaar geleden inbeelden.  Bezoekers worden uitgenodigd om in middeleeuwse kleding te komen. 

Kleurrijke intocht

Het evenement start zaterdag 2 april om 13.00 uur met een kleurrijke intocht vanaf de Hampoort door het historische centrum. De Hampoort, destijds één van de toegangspoorten van de stad, is het gastenverblijf van Willem van Oranje en zijn bruid Anna van Egmond (van Buren) die in Grave werd geboren.  Op de Markt spreken diverse notabelen en de Franse en Hollandse veldheren het publiek toe. Intussen worden kinderen uit Grave en daarbuiten in de stad en het Hampoort-terrein getraind door de professionele piekenier Baroen. Ze leren marcheren, vechten en stelling te nemen tegen de vijand, om daarna om 17.00 uur Willem van Oranje en Anna van Buren door de stad te begeleiden. ’s Avonds om 19.00 uur is er een demonstratie van hun gevechtskunsten achter de Hampoort,  vooraf gegaan door een defilé langs Willem en Anna. Om 19.30 uur begint een culturele avond met  medewerking van de Harmonie Stad Grave en optredens van artiesten uit Grave en omgeving.

Notabelen en veldslag

Zondag 3 april eindigt met een uniek evenement: een demonstratie van de historische veldslag van 1674 tussen de Franse troepen en het Staatse leger om 16:00 uur op het festivalterrein achter de Hampoort. Het vestingstadje Grave werd in 1674 overigens helemaal aan flarden geschoten, net als de rest van Grave en het kasteel  (de geboorteplaats van Anna van Buren) dat nooit meer herbouwd zou worden. Volgens de geschiedschrijvers kwamen uiteindelijk maar twee huizen ongeschonden uit de strijd. Maar allereerst is het vanaf 11:00 uur in de Graafse straatjes genieten van de historische sfeer. In het stadje bruist het daarna van de gezelligheid, met tal van activiteiten, troubadours en kleinkunst-beoefenaars. De bezoekers worden aangemoedigd om in historische kledij te vertoeven (te flaneren) in het stadje en te genieten van de vele monumenten en gezellige terrasjes. Op het festivalterrein achter de Hampoort is een echt kampement met  marskramers, troubadours, gildebroeders, bedelaars en ander volk. De vele demonstraties en workshops zijn aantrekkelijk voor jong en oud. Het is dan aftellen tot 16.00 uur: dan vallen de Staatse troepen vanaf de buitengrenzen van de vestingstad de Hampoort van Grave aan. Dat gaat gepaard met spectaculair kanonnengebulder en indrukwekkende krijgsmanoeuvres uit die tijd, waarna de officiële inname van Grave een feit is. Het derde Historisch Spektakel Grave eindigt om 18.00 uur. Maar naar verwachting zal het daarna nog lang onrustig blijven in de Graafse straten en op de terrassen in de Klinkerstraat, Markt en Maasstraat/Maaskade.